มารู้จัก Metaculus ชุมชนของคนทำนายอนาคตมนุษยชาติ

ระยะหลังที่เขียนบทความเกี่ยวข้องกับการพยากรณ์ AI เจอการอ้างอิง Metaculus หลายครั้ง ในหลายอุตสาหกรรมที่หลากหลาย จะมีการอ้างอิงถึงเว็บ Metaculus นี้บ่อยครั้ง ในตอนแรกเข้าใจแค่ว่าเป็นแหล่งของ Research อ้างอิงข้อมูลเพื่อนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบ ในเนื้อหาเท่านั้น แต่พอผมได้เข้าไปดูเว็บไซต์ ลึก ๆ แล้ว Metaculus น่าสนใจอย่างมาก และอยากเอาเรื่องนี้มาเล่าให้เพื่อน ๆ ได้รู้จักครับ ลงลึกไปถึง Culture ชาวกีค ที่รวมกันพยากรณ์อนาคตด้วยข้อมูลกัน เผื่อเราจะกลายเป็น ผู้เชี่ยวชาญ ในบางความสนใจและเป็นผู้ร่วมทำนายอนาคตใน Community นี้ได้

ประวัติและที่มาของ Metaculus

Metaculus ก่อตั้งขึ้นในปี 2015 โดยนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล Max Wainwright¹ และนักฟิสิกส์ Greg Laughlin² และ Anthony Aguirre โดยมีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ในเมืองซานตาครูซ รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ​metaculus.com+2es.wikipedia.org+2en.wikipedia.org+2

Metaculus เปิดตัวโดยมีนักวิจัยและนักคิดที่สนใจในเรื่องการคาดการณ์ร่วมกันเป็นผู้ริเริ่ม แนวคิดพื้นฐานของเว็บไซต์คือการสร้างพื้นที่ให้ผู้คนสามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูล และทำนายเหตุการณ์ในอนาคตอย่างเป็นระบบ ด้วยการรวมเอามุมมองที่หลากหลายมาไว้ในที่เดียว Metaculus จึงเกิดขึ้นมาเป็นแพลตฟอร์มที่ช่วยให้ผู้เข้าร่วมสามารถทดสอบและปรับปรุงความแม่นยำของการทำนายของตนเองผ่านระบบการให้คะแนนและติดตามผล

มชนออนไลน์ที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อรวบรวมและปรับปรุงการทำนายอนาคตจากนักคิดและผู้เชี่ยวชาญจากหลากหลายสาขา (online forecasting platform and community) จุดเริ่มต้นของ Metaculus นั้นเกิดจากความต้องการที่จะใช้ “สติปัญญารวม” ในการทำนายเหตุการณ์สำคัญ ๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่ออนาคตของมนุษยชาติ แนวคิดนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากการทดลองและโครงการวิจัยเกี่ยวกับการคาดการณ์ที่มีมาตรฐานและประสิทธิภาพสูง

โดยความตั้งใจ Metaculus มีวิสัยทัศน์ที่จะเป็นศูนย์กลางแห่งการทำนายอนาคตที่เชื่อถือได้ โดยมุ่งหวังให้ชุมชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนข้อมูล แนวคิด และมุมมองต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอนาคตของโลก โดยใช้พลังของ Harnessing Collective Intelligence การใช้สติปัญญารวม สร้างพื้นที่ที่เปิดโอกาสให้ผู้คนจากหลากหลายพื้นเพมาร่วมคิด วิเคราะห์ และทำนายเหตุการณ์สำคัญในอนาคต มุ่งเน้นการเปิดเผยวิธีการและผลการทำนายอย่างโปร่งใส เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่นในข้อมูลและผลลัพธ์ที่ได้รับ

ตัวย่าง การทำนาย When will OpenAI announce GPT-5?

คำถามการทำนายเกี่ยวกับวันที่ประกาศเปิดตัว GPT-5 ของ OpenAI โดยคำทำนายของชุมชนคาดการณ์ว่าการประกาศจะเกิดขึ้นประมาณวันที่ 7 กรกฎาคม 2025 โดยมีช่วงการทำนายอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคมของปีเดียวกัน คำถามนี้เปิดตั้งแต่เดือนมีนาคม 2023 และมีกำหนดจะปิดในเดือนพฤษภาคม 2026 การอภิปรายรวมถึงคำถามที่เกี่ยวข้องกับความพร้อมใช้งานของ GPT-5 และโมเดล AI ที่มีการประมวลผลสูงกว่า GPT-4 อย่างมีนัยสำคัญ ข้อความที่ให้มายังรวมถึงหัวข้อข่าวเกี่ยวกับ OpenAI ที่ปล่อย GPT-4.5 ซึ่งมีชื่อรหัสว่า “Orion” ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2025

สิ่งสิ่งนี้เองส่งผมให้ เกิด 3 อย่างของความงดงามของการรวม สติปัญญา ของนักคิดทั่วโลกเข้าด้วยกัน

1. เกิดกระบวนการทำนาย ใหม่ ๆ เนื่องจาก มีปรับปรุงความแม่นยำในการทำนาย อย่างต่อเนื่องจาก ผู้เข้าร่วม: ในการรวบรวมการทำนายและประเมินผลการทำนายจากสมาชิกในชุมชน ทำให้สามารถนำมาพัฒนาการทำนายอนาคตให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง
2. เกิด การส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความรู้: ให้สมาชิกได้เรียนรู้ เทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูลและวิธีการปรับปรุงทักษะการทำนายของตนเอง การแลกเปลี่ยนนี้สร้างความงดงามของชุมชน และยกระดับการแข่งขันในการทำนายให้มีคุณภาพสูงขึ้น ไปพร้อม ๆ กัน
3. เกิดการ สนับสนุนการตัดสินใจที่มีข้อมูลรองรับ: โดยการสร้างฐานข้อมูลและสถิติจากการทำนายที่สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในระดับบุคคลและสังคม เพราะความต้องการที่จะสร้างศูนย์กลางแห่งการทำนายอนาคตที่เชื่อถือได้ และโปร่งใส การอ้างอิงเนื้อหาและนำไปใช้ ช่วยผู้ที่สนใจได้จำนวนมาก ทั้งนักวิจัย และนักธุรกิจ

ชุมชนนี้ทำงานกันอย่างไร

แพลตฟอร์มออนไลน์ที่รวบรวมและประมวลผลการทำนายอนาคตจากชุมชนผู้ใช้ที่มีความสนใจในเรื่องต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และเหตุการณ์สำคัญของโลก โดยระบบของ Metaculus มีการทำงานโดยรวมดังนี้:

1. ตั้งคำถามที่ชัดเจนและสามารถวัดผลได้ ผู้ดูแลหรือสมาชิกชุมชนจะตั้งคำถามเกี่ยวกับอนาคต เช่น “เหตุการณ์ X จะเกิดขึ้นหรือไม่?” หรือ “ค่าของ Y จะอยู่ที่เท่าไรเมื่อถึงวันที่ Z?” คำถามเหล่านี้มาพร้อมกับเกณฑ์การวัดผล (resolution criteria) ที่ชัดเจน เมื่อถึงเวลาที่กำหนด ระบบจะทำการเปรียบเทียบคำทำนายกับผลจริง
2. การส่งคำทำนายของสมาชิก สมาชิกที่ลงทะเบียนสามารถเข้ามาส่งคำทำนายในรูปแบบของความน่าจะเป็นสำหรับเหตุการณ์แบบไบนารี (Yes/No) หรือการคาดการณ์เป็นช่วงตัวเลขและวันเวลาตามประเภทของคำถาม โดยผู้ใช้สามารถปรับปรุงคำทำนายของตนเองได้จนกว่าจะถึงเวลาปิดรับคำทำนาย
3. การรวมและประมวลผลคำทำนาย (Aggregation) ระบบจะรวบรวมคำทำนายจากผู้ใช้ทั้งหมดและคำนวณ “คำทำนายของชุมชน” (community prediction) โดยอาจใช้วิธีการคำนวณแบบ weighted median หรือเทคนิคอื่น ๆ ที่ช่วยลดอคติจากแต่ละบุคคล การรวมคำทำนายนี้ช่วยให้เกิดความแม่นยำที่สูงขึ้น เมื่อหลาย ๆ ความเห็นถูกรวมเข้าด้วยกัน
4. การให้คะแนนและการแสดงผล (Scoring and Feedback) หลังจากที่ผลลัพธ์ของคำถามถูกเปิดเผย ระบบจะคำนวณคะแนนให้กับผู้ที่ทำนายโดยใช้กฎการให้คะแนนที่เหมาะสม (proper scoring rules) เช่น Brier score สำหรับคำถามแบบไบนารี หรือ Weighted Interval Score สำหรับคำถามที่มีการทำนายแบบตัวเลข
   • คะแนนเหล่านี้ช่วยให้สมาชิกสามารถติดตามและพัฒนาความสามารถในการทำนายของตนเอง
   • ระบบยังมีการจัดอันดับ (leaderboards) เพื่อให้เห็นภาพรวมของผู้ที่มีความสามารถในการทำนายสูง
5. การแข่งขันและการแลกเปลี่ยนความรู้ นอกเหนือจากการทำนายแล้ว Metaculus ยังจัดกิจกรรมการแข่งขันหรือ tournaments ที่มอบรางวัลให้กับผู้ทำนายที่มีความแม่นยำสูง
   • สมาชิกสามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็น พูดคุยเกี่ยวกับเหตุผลและกลยุทธ์ในการทำนายผ่านฟอรั่มหรือคอมเมนต์ภายในเว็บไซต์
   • มีแหล่งความรู้และบทแนะนำ (tutorials, FAQ) ที่ช่วยให้ผู้ใช้ใหม่เข้าใจวิธีการทำนายและปรับปรุงทักษะของตน

คำถามการทำนายเกี่ยวกับวันที่ประกาศเปิดตัว GPT-5 ของ OpenAI โดยคำทำนายของชุมชนคาดการณ์ว่าการประกาศจะเกิดขึ้นประมาณวันที่ 7 กรกฎาคม 2025 โดยมีช่วงการทำนายอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคมของปีเดียวกัน คำถามนี้เปิดตั้งแต่เดือนมีนาคม 2023 และมีกำหนดจะปิดในเดือนพฤษภาคม 2026 การอภิปรายรวมถึงคำถามที่เกี่ยวข้องกับความพร้อมใช้งานของ GPT-5 และโมเดล AI ที่มีการประมวลผลสูงกว่า GPT-4 อย่างมีนัยสำคัญ ข้อความที่ให้มายังรวมถึงหัวข้อข่าวเกี่ยวกับ OpenAI ที่ปล่อย GPT-4.5 ซึ่งมีชื่อรหัสว่า “Orion” ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2025

โดยสรุป Metaculus ทำงานโดยการสร้างสภาพแวดล้อมที่ผู้คนสามารถร่วมกันทำนายอนาคตได้อย่างเป็นระบบและโปร่งใส ระบบจะรวบรวมคำทำนาย คำนวณผลรวมให้เป็นคำทำนายของชุมชน และให้ข้อเสนอแนะพร้อมคะแนน รวมถึงการอ้างอิงจากแหล่งข่าว ๆต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาความแม่นยำในการทำนายของแต่ละบุคคลและของชุมชนโดยรวม

ซูเปอร์ฟอร์แคสเตอร์” (superforecasters)

การมีอยู่ของ Metaculus ช่วยส่งเสริมการพัฒนาทักษะการทำนายของบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มที่เรียกว่า “ซูเปอร์ฟอร์แคสเตอร์” (superforecasters) ซึ่งเป็นผู้ที่มีความสามารถในการทำนายอนาคตได้อย่างแม่นยำ การศึกษาของ Philip Tetlock³ นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย พบว่าผู้พยากรณ์มือสมัครเล่นที่ได้รับการฝึกฝนสามารถทำนายได้แม่นยำกว่านักวิเคราะห์ข่าวกรองอาชีพ ​reddit.com

ความท้าทายและข้อจำกัด อย่างไรก็ตาม ควรสังเกตว่าการทำนายอนาคตยังคงมีความไม่แน่นอน และผลลัพธ์ที่ได้จากแพลตฟอร์มเช่น Metaculus ควรถูกพิจารณาเป็นข้อมูลเสริมในการตัดสินใจเท่านั้น นอกจากนี้ ความแม่นยำของการทำนายยังขึ้นอยู่กับคุณภาพของข้อมูลและความเชี่ยวชาญของผู้ทำนาย

เว็บ Metaculas กลายเป็นแหล่งในการอ้างอิงการทำนาย บทความหลายอย่างจากนักอนาคตศาสตร์ ที่ทำนาย ก็อ้างอิง ข้อมูลจากชุมชนนี้เทียบกับการพยากรณ์ของตนเอง เช่นใน การทำนายอนาคตเรื่อง Physical AI การกำหนดปี ว่าจะเกิดเหตุการณ์สำคัญ

Metaculus เป็นตัวอย่างของการใช้ปัญญารวมหมู่ในการทำนายอนาคต ซึ่งมีศักยภาพในการปรับปรุงกระบวนการตัดสินใจในหลายด้าน อย่างไรก็ตาม การใช้ข้อมูลจากแพลตฟอร์มดังกล่าวควรทำด้วยความระมัดระวัง และไม่ควรพึ่งพาเพียงอย่างเดียวในการตัดสินใจที่สำคัญ

ศัพท์ สำคัญที่ควรรู้ ใน Metaculus

• Consensus คำทำนายหรือผลลัพธ์ที่เกิดจากการรวมความคิดเห็นของสมาชิกในชุมชน เป็นการแสดงผลรวมที่สะท้อน “ความรู้ร่วมกัน” ของกลุ่ม
• Resolution กระบวนการเปิดเผยผลลัพธ์ของคำถามที่ถูกตั้งขึ้นไว้ พร้อมทั้งประเมินความแม่นยำของคำทำนายที่ได้ส่งเข้ามา
• Aggregation การรวมคำทำนายจากสมาชิกหลาย ๆ คนเข้าด้วยกัน เพื่อสร้างคำทำนายแบบรวม (Community Prediction) ที่มีความแม่นยำสูงขึ้นโดยใช้หลัก “wisdom of the crowd”
• Calibration การปรับปรุงคำทำนายให้สอดคล้องกับผลลัพธ์จริงในอดีตหรือความเป็นไปได้ที่เกิดขึ้นจริง เพื่อให้คำทำนายมีความน่าเชื่อถือและแม่นยำมากขึ้น
• Leaderboard ตารางอันดับที่แสดงผลคะแนนของผู้ทำนายภายในชุมชน ผู้ที่มีคะแนนสูงแสดงถึงความแม่นยำในการทำนายที่ดีกว่า
• Weighted Interval Score (WIS) คำทำนายที่ได้จากการรวมคำทำนายของสมาชิกทั้งหมดในชุมชน เป็นการแสดง “ความคิดเห็นโดยรวม” ของกลุ่มผู้ทำนาย
• Tournaments การแข่งขันภายในชุมชนที่ให้ผู้ทำนายแข่งขันกันเพื่อปรับปรุงความสามารถและแลกเปลี่ยนกลยุทธ์การทำนาย พร้อมมอบรางวัลให้กับผู้ที่มีคำทำนายที่แม่นยำที่สุด
• Reaffirming การยืนยันคำทำนายเดิมของตนเองแม้ว่าจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงความคิดเห็น เป็นการแสดงความมั่นใจในคำทำนายที่ได้ส่งไปแล้ว
• Imputation กระบวนการเติมเต็มข้อมูลคำทำนายที่ขาดหายไปของสมาชิก โดยใช้วิธีทางสถิติหรือเทคนิคอื่น ๆ เพื่อให้ข้อมูลครบถ้วนสำหรับการรวมคำทำนาย
• Ensemble / Stacking เทคนิคการรวมคำทำนายจากหลายแหล่งเข้าด้วยกัน (ทั้งจากผู้เชี่ยวชาญและโมเดลคำนวณ) เพื่อให้ได้คำทำนายที่มีความแม่นยำสูงขึ้นกว่าคำทำนายจากแหล่งเดียว

คำศัพท์เหล่านี้เป็นพื้นฐานที่ช่วยให้สมาชิกใน Metaculus เข้าใจหลักการและแนวคิดในการทำนายอนาคต รวมถึงส่งเสริมวัฒนธรรมการแลกเปลี่ยนความรู้และการปรับปรุงความแม่นยำในชุมชนอีกด้วย

1. Max Wainwright เป็นนักวิทยาศาสตร์ข้อมูลที่มีความเชี่ยวชาญในการวิเคราะห์ข้อมูลและการพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์ เขามีบทบาทสำคัญในการออกแบบและพัฒนา Metaculus เพื่อให้เป็นแพลตฟอร์มที่สามารถรวบรวมและประมวลผลการทำนายจากผู้ใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
   ↩︎
2. Greg Laughlin เป็นนักฟิสิกส์ที่มีความเชี่ยวชาญในด้านพลศาสตร์ของระบบดาวเคราะห์และการสร้างแบบจำลองทางคอมพิวเตอร์ เขามีบทบาทในการนำความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้ในการพัฒนา Metaculus เพื่อเพิ่มความแม่นยำในการทำนาย
   ↩︎
3. ​Philip Tetlock นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ได้ดำเนินโครงการวิจัยที่เรียกว่า “Good Judgment Project” เพื่อศึกษาความแม่นยำในการทำนายเหตุการณ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจของบุคคลทั่วไป โครงการนี้ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยข่าวกรองของสหรัฐอเมริกา และมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินว่าการทำนายของประชาชนทั่วไปสามารถเทียบเคียงกับนักวิเคราะห์ข่าวกรองมืออาชีพได้หรือไม่
   ​
   ในการวิจัยนี้ Tetlock และทีมงานได้รวบรวมอาสาสมัครหลายพันคนที่สนใจในการทำนายอนาคต และให้พวกเขาทำนายเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต อาสาสมัครเหล่านี้ถูกเรียกว่า “ผู้พยากรณ์มือสมัครเล่น” (amateur forecasters) ผลการวิจัยพบว่า ผู้พยากรณ์มือสมัครเล่นที่ได้รับการฝึกฝนสามารถทำนายได้แม่นยำกว่านักวิเคราะห์ข่าวกรองอาชีพ
   ​
   การฝึกฝนที่มอบให้กับผู้พยากรณ์มือสมัครเล่นประกอบด้วยการสอนเทคนิคการคิดอย่างมีวิจารณญาณ การประเมินความน่าจะเป็น และการหลีกเลี่ยงอคติทางความคิด เทคนิคเหล่านี้ช่วยให้พวกเขาสามารถประเมินข้อมูลและทำการทำนายได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น​
   
   นอกจากนี้ การวิจัยยังพบว่า การรวมการทำนายจากผู้พยากรณ์หลายคนเข้าด้วยกัน สามารถเพิ่มความแม่นยำของการทำนายได้ แนวคิดนี้เรียกว่า “ปัญญารวมหมู่” (collective intelligence) ซึ่งเป็นหลักการที่ Metaculus และแพลตฟอร์มการทำนายอื่น ๆ นำมาใช้​
   
   การค้นพบของ Tetlock ชี้ให้เห็นว่า การทำนายอนาคตไม่จำเป็นต้องจำกัดอยู่เฉพาะในกลุ่มผู้เชี่ยวชาญหรือมืออาชีพเท่านั้น แต่บุคคลทั่วไปที่ได้รับการฝึกฝนอย่างเหมาะสมก็สามารถทำนายได้อย่างแม่นยำเช่นกัน สิ่งนี้เปิดโอกาสให้กับแพลตฟอร์มออนไลน์เช่น Metaculus ในการรวบรวมและใช้ประโยชน์จากปัญญารวมหมู่เพื่อปรับปรุงความแม่นยำในการทำนายอนาคต ↩︎